Amasya
AMASYA YEMEK KÜLTÜRÜ
Amasya; tarihsel yaşamı, köklü kültür düzeyi, ekolojik yapısı yanı sıra zengin bitki örtüsüne, dolayısıyla zengin mutfak kültürüne sahiptir. Her yörenin kendine özgü yemekleri vardır. Bazı yemekler ise diğer yörelerde de bilinmesine rağmen her yörede değişiklik gösterir.
Amasya'nın yöresel yemekleri:
Çorbalardan:
-
Çatal Çorba,
-
Sakala Çarpan,
-
Toyga Çorbası,
-
Cilbir,
-
Helle Çorbası,
-
Kesme İbik Çorbası,
-
Yarma Çorbası,
Etli Yemeklerden:
-
Bakla Dolması,
-
Etli Bamya,
-
Keşkek,
-
Ciğer sarması,
-
Göbek Dolması,
-
Madımak,
-
Mıhlama,
-
Mumbar,
-
İşkembe,
-
Pastırmalı Pancar,
-
Patlıcan Pehli,
-
Pastırma Pağallemesi,
-
Pirpirim,
-
Sirkeli Ciğer,
-
Sulu Köfte
Tatlılardan:
-
Dene Hasudası,
-
Kuymak,
-
Yuka Tatlısı,
-
Ayva Gailesi,
-
Elma Tatlısı,
-
Fırın Sütlaç,
-
Gelin Parmağı,
-
Gömlek Kadayıfı,
-
Kalbur Tatlısı,
-
Höşmerim,
-
Peluza (Hasuda),
-
Şeker Böreği,
-
Unutma Beni,
-
Vişneli Ekmek,
-
Zerdali Gailesi
Hamur İşlerinden:
-
Amasya Çöreği,
-
Yağlı / Katmer,
-
Kabak Kavuklu Pilav,
-
Bişi,
-
Cırıtka / Cızlak / Akıtma,
-
Döndürme,
-
Ekmek Aşı (Papara),
-
Eli Böğründe,
-
Haşhaşlı Cevizli Çörek,
-
Hengel,
-
Kıymasız Mantı,
-
Kaypak,
-
Mayalı,
-
Patlıcanlı Pilav,
-
Sini Su Böreği,
-
Tepsi Böreği,
-
Yakasal Böreği,
-
Yanuç
yöresel yemekler olarak sayılabilir.
Bunlardan bazılarının tariflerini aşağıda bulabilirsiniz. (Eklemek istediğiniz yemek ve tarifi olursa lütfen bize yazın)
KEŞKEK
Çemenlenerek kurutulmuş kemik, nohut, yarma az su ilavesiyle; kapağı açılmadan ve karıştırılmadan tandırda iyice yumuşayıncaya kadar pişirilir. Yumuşayınca altına kaburga konulmuş bir çömleğe boşaltılır. Yine tandır veya fırında hafif ateşle pelteleşene kadar pişirilir. Yerken üzerine biberli yağ yakılıp dökülür.
KEŞKEK (MERZİFON AMASYA)
Malzemeler:
800 gr Aşurelik bütün buğday
1 küçük kase nohut
yarım kilo et(tavuk eti koyarsanız 3 adet but)
sosu için;
tereyağı
salça
Çömleğin en altına eti yerleştirin üzerine yıkamış olduğunuz nohut, buğdayı ve 1 çorba kaşığı tuzu ekleyin. Hazırladığınız malzemenin üzerini 10-15 cm geçecek kadar suyu ilave edin. Çömleği odun fırınına (ekmek fırını) akşamdan koyulur ve sabaha kadar fırında bekletin. Fırından alınan keşkek büyük tahta kaşık yardımı ile iyice ezilir (tavuk koymuşsanız kemiklerini almayı unutmayın )
tabaklara alındıktan sonra üzerine salçalı sos dökülerek servis yapılır. (Aynı şekilde düdüklü tencerede de yapabilirsiniz kısık ateşte 2 saatte pişer)
Not: Merzifon’da bayram sabahlarında keşkek yemek adettir. Arife günlerinde her mahallede mutlaka bir kaç evde bulunan odun fırınları yakılır ve mahalle halkı yardımlaşarak önce herkes için ev ekmeği yapılır (bayramda fırınlarda ekmek çıkmaz) daha sonra herkes keşkek çömleğini hazırlar ve sabaha kadar pişmesi için fırına koyup, fırının kapağı kapatılır. Sabah genellikle bayram namazından dönen erkekler tarafından fırından alınarak eve getirilir ve tüm aile hep birlikte afiyetle yerler.
KUYMAK
Malzemeler:
500 Gr Tereyağı
500 Gr Pekmez
200 Gr un
Tencerede eritilen yağ, kızana kadar beklenir. Sonra pekmez ilave edilerek kaynatılır. Kaynayan malzemeye elenmiş un ilave edilerek yavaş yavaş karıştırılarak pişirilir. Sıcak ve soğuk servis yapılabilir.
ELMA TATLISI
Malzemeler:
1 kg. Amasya elması
1 kg. toz şeker
1 su bardağı dövülmüş ceviz
1 çay kaşığı tarçın
1 paket vanilya
1 paket kremşanti
Şeker boyası
Elmaların kabukları soyulup içleri oyularak 15 dakika haşlanır. Haşlanan elmaların üstüne şeker boyası sürülerek içlerine ceviz ve tarçın karışımı doldurulur ve fırında 15 dk. pişirilir. Pişen elmaların soğumasına yakın üzerlerine kremşanti sürülerek süslenir, soğuyunca servis yapılır.
MADIMAK (AMASYA)
Malzemeler:
500 gr. madımak
yağ
soğan
kıyma
1 su bardağı yarma
biraz çemen
tuz
su
Yağ ve soğan ateşte kavrulur. Üzerine yıkanmış ve doğranmış madımak konulur. Suyu ilave edilerek yarma ve diğer malzemeler katılır ve pişirmeye bırakılır.
TARHANA ÇORBASI
Malzemeler:
500 gr köy tarhanası
1 su bardağı nohut
1 çorba kaşığı tereyağı
1 çorba kaşığı nane
1 litre et suyu
Akşamdan tarhana ile nohut ıslatılır. Tencere veya düdüklüye tarhana, nohut, et suyu, tuz konularak hafif ateşte pişirilir. Üzerine yağ ve nane yapılır.
YARMA ÇORBASI (AMASYA)
4 kişilik Malzemesi:
1 su bardağı buğday
2 su bardağı süzme yoğurt
1 çorba kaşığı tereyağı
1 çorba kaşığı nane
6 su bardağı su
Buğdayı akşamdan ıslatıp bekletin. Suyunu süzüp durulayın ve 5-10 dakika kadar haşlayıp süzün. 6 bardak su ile birlikte buğdayı tencereye alıp yumuşayıncaya kadar pişirin.
Yoğurdu ayrı bir kapta çırpın, sürekli karıştırarak tencereye ekleyin. Tuz ekleyip kısık ateşte pişirmeye devam edin.
Tereyağını küçük bir tavada eritip naneyi ilave edin. 1-2 dakika kadar kızdırıp çorbanın üzerine gezdirin. Sıcak olarak servis yapın.
AMASYA ÇÖREĞİ
Hamur mayasıyla yoğrulan hamur, yeterince kabardıktan sonra topaklara ayrılır. Hamur tahtasına açılan bu topakların üzerine yağ, dövülmüş haşhaş ve ceviz konulur. Küçük küçük katlanarak tepsiye dizilir. Üzerine yumurta sürülerek fırına verilir.