Karabük

Etkinlikler

Alışveriş

Konaklama

Ulaşım

İstatistikler

Galeri

Tarihi Yerler

Doğal Güzellikler

Yemek Kültürü

Eğlence Merkezleri

Sportif Faaliyetler

Folklorik Değerler

KARABÜK EKONOMİ

Karabük küçük bir yerleşim yeri iken süratli bir şekilde sanayileşme ve eş zamanlı olarak kentleşme evresi geçirmiştir. Sosyal hayat bu gelişme çizgisi içerisinde şekillenmiştir. Kent aldığı yoğun göç ile adeta Türkiye'nin küçük bir nüvesi olmuştur.

Sanayileşme ile birlikte oluşan işçi aileleri, sosyal hayatı belirleyen temel unsur olmuştur. Köylü işçi ailesi ile şehirli işçi ailesi arasında da bir takım farklılaşmalar ortaya çıkmıştır. Şehirli işçi ailelerinin %70'i, köylü işçi ailelerinin ise %50'si çekirdek ailelerden oluşmuştur.

Sanayileşme ile birlikte çalışma hayatı da, Demir-Çelik Tesisleri ve yan kuruluşları ekseninde gelişmiştir. Ayrıca demir ticareti, nakliyecilik ve orman işçiliği de önemli istihdam sahaları olmuştur. Hızlı nüfus artışıyla birlikte ilde yoğun bir konut talebi ortaya çıkmış, Türkiye'nin ilk toplu konut projesi olan 5000 Evler İşçi Yapı Kooperatifi Sitesi 1969 yılında oluşturularak, konut ihtiyacı karşılanmaya çalışılmıştır. Konut alanında ayrıca Demir Çelik Fabrikası; Yenişehir Mahallesini oluşturmuş ve büyük bir ihtiyaç uzun süre içinde peyderpey karşılanmıştır.

İlçeler içinde en farklı konumda olanı Safranbolu'dur. İlçe; her şeyden önce köklü tarihi geçmişiyle önemli bir turizm merkezi durumundadır. Diğer taraftan Demir-Çelik Sanayi nedeniyle; isçi ve isçi emeklilerinin yoğun olarak meskun olduğu bir yerleşim alanı olmuştur. Geleneksel Safranbolu evleri, hanları, hamamları, arasta, demirciler ve semerciler çarşısı ile başlı başına tarihi bir yerleşimi olan ilçede bazı dönemler Sadrazamlar dahi ikamet etmiştir. İlimizin sosyal ihtiyaçlarını karşılamakta olan Safranbolu'da hizmet sektörü önemli gelişme kaydetmiş ve mevcut eğlence merkezleri, lokantalar ve sosyal tesisler bölge geneline hizmet sunar hale gelmiştir.

Yerleşim açısından iki ayrı kümelenmeden bahsedebiliriz. Bunlardan ilki kentin ilk gelişme döneminde ortaya çıkan ve bugün şehir merkezini teşkil eden kısımlardır. Kısmen gecekondularla çevrilmiş bu bölümde yerleşim düzenli değildir. İkinci kısım ise kooperatifleşme sonucu oluşan ve Demir-Çelik Fabrikasının yaptırdığı konut alanlarını kapsayan nispeten düzenli bir yapılaşmanın görüldüğü bölgedir.

İlçeleri ele aldığımızda, özellikle ormanla iç içe olanlarda ahşap yapılaşmanın hâkim olduğu görülür. Bu yapılaşma süratle betonarme ve kâgir yapıya dönüşmektedir. Eflani, Eskipazar ve Ovacık ilçelerinde sosyal hareketlilik çok düşük olup dışarıya yoğun bir göç yaşanmaktadır. Bu bölgelerde yatırım yetersizliği nedeniyle yapılaşma gerekli düzeye ulaşamadığından ani talep artışları büyük sıkıntılara yol açmaktadır.

Karabük'ün Ekonomik Durumu

Tarım ve Orman Ürünleri İl ekonomisinde önemli bir paya sahiptir.

Yüzölçümü: 414.500 Ha

Tarım Alanı: 93.020 Ha

Orman Alanı: 271.403 Ha

Çayır ve Mera Alanı: 31.306 Ha

Yerleşim ve Diğer Alanlar: 18.771 Ha

TARIM

İlin %65,5'i orman, %22,4'ü ise tarım alanıdır. 11.090 hektar sulanabilir alanın 2.579,76 hektarında sulu tarım yapılırken, 89.976,91 hektarlık bir alanda ise kuru tarım yapılmaktadır. Tarım alanlarının yaklaşık 57.782,65 hektarı ekilirken 35.237,35 hektar ise nadasa bırakılmaktadır. Tarım potansiyelinin düşük olduğu İlimizde Seracılık özellikle vadi tabanlarında, iklimin izin verdiği ölçüde gelişmeye başlamıştır.

Karabük'ün engebeli topografyaya sahip olması ekimi yapılabilen alanların çok az bir bölümünün sulanmasına imkân vermektedir. Sulanan arazilerin az olması ilde kuru tarım sistemini hâkim kılmıştır. Arazilerin engebeli ve parçalı olması makineli tarımı engellemektedir. İlde tahıllardan en çok buğday ve arpa yetiştirilmektedir. Üretilen en verimli ürünse yoncadır.

İlde yetiştirilen başlıca sebzeler, fasulye, domates, patates ve lahanadır. Üretimden elde edilen verime bakıldığında ise en verimli ürünün domates olduğu görülmektedir. Maniye olarak adlandırılan yerli domates ilin özellikli tarım ürünlerindendir.

İlde yetiştirilen meyveler ise ceviz ve üzüm başta olmak üzere elma, armut, kiraz, şeftali ve vişnedir. İlde özellikle çavuş üzümü olarak adlandırılan sofralık üzüm türü ilin özgün değerlerindendir. Safranbolu ve Karabük Merkez İlçenin hemen hemen bütün köylerinde çavuş üzümü yetiştiriciliği yüzyıllardır yapılmaktadır. Bugün itibariyle 1.440 dekar bağ alanı mevcuttur. Üzümlerin büyük çoğunluğu sofralık olarak pazarlanmakta, satılamayan ürünler yine yörede aranan ürünler arasına giren sirke ve pekmez olarak değerlendirilmektedir.

İl genelinde sulanabilir arazilerin az oluşu sebebiyle mevcut sulu arazilerin en verimli şekilde kullanılması gerekmektedir. Bu amaçla örtü altı yetiştiriciliğine büyük önem verilmiş örtü altı ekim alanları arttırılmıştır. Örtü altı üretimde en çok üretilen ürünler aşağıdaki tabloda sıralanmıştır. En çok marul, domates, salatalık, ıspanak, yeşil soğan üretilmekte olup en fazla verim sağlanan ürünse domatestir.

“Safranbolu Safranı” olarak coğrafi işaret alınan safran bitkisi, ekonomik değer çok yüksek bir bitki olarak ön plana çıkmaktadır. Özellikle ilaç ve gıda endüstrisinde çok geniş kullanım alanı bulunmaktadır.

HAYVANCILIK

2016 yılı hayvan varlığı 41.878 adet büyük baş, 22.322 adet küçükbaş, 979 adet tek tırnaklı, 1.450.023 adet kanatlı hayvan ve 20.418 adet arı kovanından oluşmaktadır. Çoğunluğu yerli ırk olan hayvancılık Eflani, Eskipazar ve Yenice ilçelerinde yoğunlaşmaktadır. Mevcut ahırların %75’ i ev altları gibi uygun olmayan koşullardadır. Hayvanların kaba yem ihtiyacının büyük bir kısmını buğday, arpa samanı oluşturmaktadır. Son yıllarda Bakanlığın uyguladığı yem bitkileri teşvikleri ile kaba yem ihtiyacının yonca, korunga, fiğ, silaj gibi protein değeri yüksek yemlerden karşılanması için çiftçilerimiz desteklenmiştir.

ORMANCILIK

İlimizin yaklaşık % 65.48'i ormanlık alanla kaplıdır. Buna rağmen orman ürünlerine dayalı imalat sanayi yeterince gelişmemiştir.

Karabük'ün Orman Varlığı

Toplam Orman Alanı 271.403 Ha

Koru Ormanı: 37.878,5 Ha

Baltalık Alanı: 33.524,5 Ha

Koru Serveti: 35.555.780 m3

Baltalık Serveti: 515.831 m3

Ağaçlandırılan Alan: 13.754 Ha

Dikilen Fidan: 2.739.000 Adet

Bakım Çalışması: 1.899 Ha

Orman Ürünleri

Tomruk: 106.329 m3

Maden Direği: 4.646 m3

Tel Direği: 553 m3

Sanayi Odunu: 9.601 m3

Kâğıtlık Odun: 44.657 m3

Lif Yonga: 11.589 m3

Yakacak Odun: 26.490 m3

Yapacak Odun: 148.153 m3

MADENCİLİK

Türkiye’nin ilk demir-çelik entegre tesisi olan KARDEMİR’in bulunduğu şehir, bir sanayi şehri olarak doğmuş ve demir-çelik alanında faaliyet gösteren çok sayıda işletmeye sahiplik etmiştir. Son yıllarda önemli mermer (traverten) rezervleri tespit edilerek işletmeye açılmış, mermer işleme tesislerinin kuruluş çalışmaları hızlanmıştır.

İlde önemli endüstriyel hammadde kaynakları ortaya çıkarılmıştır. Bunlar başta dolomit ve kuvarsit olmak üzere traverten (mermer), feldspat ve bentonit olarak sıralanabilir. Endüstriyel hammadde yatak ve zuhurları Eskipazar, Eflani ve Merkez ilçede yoğunlaşmıştır. Eskipazar ilçesi dolomit, traverten ve bentonit yataklarına ev sahipliği yaparken, kuvarsit yataklarına sadece Eflani ilçesinde rastlanmaktadır. Merkez ilçede de feldspat ve dolomit yatakları yer almaktadır.

Yeraltı suları bakımından Eskipazar-Akkaya’da kaplıca amaçlı kullanılmaya uygun 26-33 °C sıcaklıkta ve 4,8 lt/sn debili kaynak vardır. Sondajlarda 37 °C sıcaklık, 40 lt/sn debi ve 0,33 MWt termal güce sahip akışkan görünür hale getirilmiştir (MTA, 2005).

SANAYİ

Sanayi, Demir-Çelik sektörüne paralel olarak gelişmiştir. İl ekonomisinin tüm sektörleri için büyük önem arz eden Demir Çelik Fabrikaları kuruluşundan itibaren yüksek istihdam rakamlarına ulaşmıştır. 1941 yılında 3120; 1977 yılında 14.755 kişinin istihdam edildiği fabrikada şu an 4.111 personel mevcuttur. Karabük'te özel sektörce kurulan orta ve küçük ölçekli 45'in üzerindeki demir çelik tesisinin de istihdam içindeki payı önemli seviyelere ulaşmıştır.

2.000.000 ton/yıl düzeyindeki ham çelik üretim kapasitesi ile uluslararası kalite standartlarında pik, blum, kütük, nervürlü inşaat çeliği, profil, köşebent, maden direği, her türlü ray, kok ve kok yan ürünleri üreten Kardemir, inşaat, madencilik, ulaştırma ve sanayi sektörüne temel girdi sağlar.

Ülkenin ilk ve tek Demir Çelik Enstitüsü, 2011 yılında Karabük Üniversitesi bünyesinde kurulmuştur. Üretim yapan ve ARGE çalışmalarını KDÇE bünyesinde yürütmek isteyen işletmelere Enstitü bünyesinde ofis temin edilebilecek, ihtiyaç duydukları testler gerçekleştirilebilecek, elde edilen sonuçlar yetkin akademisyenler tarafından yorumlanarak işletmelerin kullanımlarına sunulabilecektir. Karabük Üniversitesi’nin sahip olduğu akademik deneyim ile ilgili alanda ARGE faaliyetleri desteklenebilecektir. Bu kapsamda KARDEMİR A.Ş. ile Karabük Üniversitesinin ortaklaşa yürütmekte olduğu çalışmalar, üniversite-sanayi işbirliğinin güzel örneklerindendir: Kalkınma Bakanlığı destekli “Demir Çelik ve Malzeme Araştırma Geliştirme Merkezi (MARGEM)”ne uygun olarak planlanmış olan Enstitü binası, KARDEMİR A.Ş. tarafından inşa edilmiştir.

Karabük'ün sosyo-ekonomik yapısını oluşturan faktörlerin içinde en önemlisi demir-çelik işletmeleridir. Karabük'ün geçmişini ve bugününü belirleyen unsur da demir-çelik fabrikalarıdır.

Kardemir 1992'de özelleştirildikten sonra ülke ekonomisindeki dalgalanmalar nedeniyle bir süre krize girmiş, bugün bu sıkıntıyı aşmış ve yeni yatırımlara yönelmiştir. Hala Karabük ekonomisinin lokomotifliğini sürdürmektedir.

Kentin sosyo-ekonomik gelişiminde önem arz eden hususiyetlerden biri tekstil ve hazır giyim sektörüdür. Bu alanda diğer Anadolu kentlerine bakıldığında Karabük'te de bu konuda büyük bir atılım olduğu görülmektedir. Üretilen malların tamamı yurt dışına ihraç ediliyor.

Bunun dışında orman envali gelirleri çok yüksek. Çünkü coğrafyanın 60'ı ve köylerin tamamı orman içi köy statüsündedir. İlçelerin ekonomik yapısı daha ziyade ormana bağlıdır. Safranbolu ayrıca kültür ve turizmle de kalkınmaktadır. Ev pansiyonculuğu da ciddi ölçüde gelişmiştir. Karabük kültür turizminden de payını almaktadır.