Bolu
BOLU TARİHİ YERLER
Bolu tarihi eserler bakımından çok zengindir.
Seben Kaya Evleri: Bolu’nun yeşilliklerle dolu bir ilçesi olan Seben, sadece Karadeniz’in doğal güzelliğini sunmuyor, tarihi kalıntılarıyla da şehrin geçmişine ışık tutuyor.
Seben, il merkezine 54 kilometre uzaklıktadır. Ulaşımı oldukça kolaydır. İl merkezinden yola çıkarak kaplıca yolundan gidip, Karacasu beldesini geçtikten sonra yol işaretlerini takip ederek Seben’e ulaşabilirsiniz. Seben Kaya Evleri, genellikle Solaklar Köyü’nde toplanmıştır. Buradaki kaya evleri Frigyalılar tarafından yapılmıştır. Frigyalılar, düşmanlardan korunmak için o dönemlerde kayaları oyarak ev yapmıştır. Turizm açısından da oldukça önemlidir Seben Kaya Evleri. Yıl içerisinde birçok turist tarafından ziyaret edilir. Batı Karadeniz’in şehirleri arasındaki Bolu’da tatil yapma planlarınız varsa, doğanın tadını çıkarırken Seben Kaya Evleri’ni de ziyaret edebilirsiniz.
Akkaya Travertenleri: Bolu’nun Pamukkalesi diye adlandırılan ve bölgesinde türünün tek örneği olan Akkayalar Travertenleri, mutlaka görmenizi önerdiğimiz yerlerden biridir. Bolu-Mudurnu karayolunun güneyinde Çepni Köyü’nün batısındadır. Doğu-batı doğrultusunda 250 metre uzunluğundaki Akkayalar Travertenleri, doğal yapısını koruyabilmiş ve günümüze kadar gelebilmiştir.
KALELER
Ceneviz Kalesi: Akçakoca ilçesinin 3 km batısında köye hâkim bir burunda yapılmıştır. Kalenin kara yönünde yüksek bir kulesi vardır. Kalenin kimin tarafından yapıldığı belli değildir.
Mudurnu Kalesi: Bir savunma kalesi olup, oldukça sağlamdır.
Gerede Asar Kalesi: Gerede’nin 20 km. doğusunda Örencik, Çağış ve Akçaşehir köylerinin yakınında, her yöne hâkim kayalık bir tepe üzerindedir. Çevrede arazi üzerinde bol miktarda Bizans seramiği görülmekte, bu da kalenin Bizans dönemine ait olduğunu göstermektedir. Ayrıca kale üzerinde kuzeye bakan bir mağara da mevcuttur. Rivayetlere göre kalenin bulunduğu tepeyle doğusundaki tepe arasında Ulusu Deresi altından bir geçitle bağlantısı bulunmaktaydı. Halk doğudaki tepede kurulan şehirde yaşamakta ve düşman saldırısı anında dere altındaki geçit vasıtasıyla Asar Kale’ye çıkarak kendilerini savunmaktaydı.
Gerede Keçi Kalesi: Gerede’nin 5 km. kuzeyinde Arkut Dağı’nda etrafına hakim bir tepededir. Bithynialılar zamanından kalan kale, 1993 yılında restore edilmiştir. Kale hakkındaki rivayete göre şehre saldırı olduğunda halk mal ve hayvanlarıyla beraber kaleye sığınırlar ve kendilerini savunurlarmış. Yine böyle bir durumda kale etrafına yerleşen düşman gündüzleri kaleye saldırmakta fakat başarılı olamamaktaymış.
Günlerce saldırılar devam etmiş ve kalede yiyecek sıkıntısı başlamış. Bir gece burada bulunan halk kaledeki tüm keçilerin boynuzlarında mum yakarak, kalenin dışına salmışlar. Bir anda büyük bir ordunun üzerlerine geldiğini sanan düşman oradan kaçıp dağılmış ve Geredeliler keçileri sayesinde düşmandan kurtulmuş. Kalenin ismi de buradan gelmekteymiş.
CAMİLER ve TÜRBELER
Yıldırım Bayezid Külliyesi (Büyük Camii): İl merkezinde bulunan cami, medrese, hamam ve otuz dükkândan meydana gelen külliye, Yıldırım Bayezid Han tarafından 1382 yılında yapılmıştır. 1899 yılında caminin yerine şimdiki cami yapılmıştır. Günümüzde medrese yıkılmıştır. Hamam ilk şekliyle zamanımıza kadar gelmiştir. Birkaç kez tamir gören cami, ulu camiler üslubu ile yapılmıştır. Çini süsleri gerçek bir sanat eseridir. Çift minareli ve tek kubbelidir.
Kadı Camii: Vilayet meydanındadır. 1499 yılında Demirtaş Paşanın oğlu Mehmed Bey tarafından yaptırılmıştır. Mimarlık şaheseridir. Dikdörtgen planlı caminin mihrap bölümü beş kenarlı olarak dışa taşkın inşa edilmiştir. Minaresi, ahşap geçmeli kapı kanatları meşhurdur. Kesme taştan yapılan caminin ahşap dış kapısı, kündekari işçiliğinin en güzel örneklerinden biridir. Taş minber, klasik dönem Osmanlı süslemeciliğinin yakın ve güzel bir örneğidir.
Karaköy Cuma Camii: İl merkezine 7 km uzaklıkta bir bahçe içinde 1562'de Musa Paşanın hanımı yaptırmıştır. Dikdörtgen planlı, ahşap çatılı caminin çini süslemeleri çok değerli olup, kapısı, minberi ve mihrabının ince işçiliği de ilgi çekicidir.
Saraçhane Camii: İl merkezinde Belediye meydanında olup, kitabesinde 1750'de Silahtar Mustafa Ağa tarafından onarıldığı yazmaktadır. Dikdörtgen planlı ve ahşap çatılıdır. Caminin iki duvarında kemerli iki çeşme bulunmaktadır.
İmaret Camii: İl merkezinde bulunan cami 16. Yüzyılda Şemsi Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Dikdörtgen planlı caminin dış kapısı üzerinde kitabesi vardır.
Mudurnu Yıldırım Bayezid Külliyesi: Mudurnu ilçesinde, cami, medrese ve hamamdan meydana gelen bir külliyedir. 1374 yılında Yıldırım Bayezid henüz şehzade iken Bayezid tarafından yapılmıştır. Caminin iç süslemeleri çok değerlidir. Tek minarelidir. Medrese günümüze kadar ulaşamamıştır. Hamam taş duvarlı ve kurşun kaplama kubbelidir. Osmanlı mimarisinin ilk büyük kubbeli yapılarından olup, sekiz istinatlı camilerin de ilk örneklerinden olduğu kabul edilmektedir.
Mudurnu Kanuni Sultan Süleyman Camii: 1546 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan Cami, Osmanlı döneminde birçok anlamda Mudurnu’nun en parlak devrini yaşadığı yıllarda yapılmıştır.
Gazi Süleyman Paşa Camii: Göynük ilçesindedir. Şehzade Süleyman Paşa adına yapılan camilerin ilkidir. 1331-1335 seneleri arasında yapılmıştır. Cami, 1875 yılında bir sel baskınında yıkılmış, 1878 yılında II. Abdülhamit tarafından yenilenmiştir. Caminin bulunduğu yerde, Gazi Süleyman Paşa’nın evinin olduğu biliniyor.
Günümüzdeki cami, orijinalliğinden uzak olup, Osmanlı mimarisini yansıtmakta ve dış mimarisi kadar, iç mekânıyla da göz doldurmaktadır. Tek kubbeli ve tek minarelidir.
Ilıca Musa Paşa Camii: Bolu’nun Ilıca mevkiinde bulunan Ilıca Musa Paşa Camii, şehir merkezine 5 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
Caminin kitabesi günümüze kadar gelmiştir ve cami ile ilgili birçok bilgi kitabesinde öğrenilmiştir. Kitabesindeki bilgiye göre 1510-1511 yılları arasında kızıl Ahmet Bey’in oğlu olan Musa Paşa’nın isteği üzerine yapılmıştır cami.
Ilıca Musa Paşa Camii, mimarisi her ne kadar küçük olsa da, iç mekânı bir o kadar geniş bir alan hissini verir. Mimarisi kare planlı olup, çatısı ahşaptan yapılmıştır. Yapımında moloz taş kullanılmıştır. Ilıca Musa Paşa Camii, 1944 yılındaki depremde büyük hasar görmüş olsa da 1960 yılında tekrar inşa edilmiştir. Sadece taç kapısı orijinalliğini korumaktadır.
Yukarı Tekke Camii: Gerede ilçesindedir. 1844 yılında Abdullah Efendi tarafından yaptırılmıştır. Dikdörtgen planlıdır. Doğu köşesinde kesme taştan bir türbe yer almaktadır.
Tokadi Hayreddin Türbesi: Tasavvuf kaynaklarının 1535 yılında vefat ettiğini kaydettikleri Tokadi Hayreddin Türbesi, il merkezinin 13 km batısında Elmalık köyündedir. Türbe, çeşitli türden asırlık ağaçların gölgeleri ile örtülü bir tepe üzerinde bulunmaktadır.
Akşemseddin Türbesi: Göynük ilçesi Gazi Süleyman Paşa Camii avlusundadır. 1464'te Fatih Sultan Mehmet’in isteği üzerine yapılmıştır. Kendisi, Fatih Sultan Mehmet’in hocalığını yapmıştır.
Türbenin yapımında kesme taş kullanılmıştır. Türbenin içerisinde bulunan Akşemseddin’in oğulları Fakih ve Nurihüda’nın sandukaları oyma ve kabartma hadislerle süslüdür. İlk dönem ahşap işçiliğinin kıymetli örneğidir. Türbe ise klasik Osmanlı türbe mimarisine geçişin ilk örneklerindendir.
1988 yılından bu yana her yıl Akşemseddin’i anma törenleri yapılıyor. Törenler genellikle Mayıs ayında gerçekleşiyor. O tarihlerde Göynük’te olacaksanız eğer, Akşemseddin Hazretlerini anma törenine katılmayı unutmayın.
KİLİSELER
Çeltikdere Bizans Kilisesi: Seben ilçesinin Çeltikdere köyü yakınındadır. Orta Bizans döneminin klasik dini mimarisine uygun olarak haç biçiminde kesme taş ve tuğladan yapılmıştır.
HANLAR ve KONAKLAR
Yukarı Taşhan: İl merkezinde Yıldırım (Büyük) Camii karşısındadır. Aşağı ve Yukarı Taş Han bölümlerinden meydana gelmiştir. 1804'de Serbevvab Hacı Abdullah Ağa tarafından yaptırılmıştır. İki katlı ve açık avlulu olan Taşhan’da toplam 30 oda bulunmakta ve halen iş merkezi olarak kullanılmaktadır.
Aşağı Taşhan: Bolu’da Yukarı Taşhan’ın güneyinde yer almaktadır. 1750 yılında Emin Ağa tarafından kesme taştan yaptırılmıştır.
Kiliseli Tüccar Hanı: Gerede ilçe merkezi Kitirler mahallesinde Bizanslılardan kalma bir handır. İki katlı olan hanın bazı bölümleri ahşaptır. Güneyinden oldukça büyük bir kapıyla girilen hanın ortasında üstü açık büyükçe bir avlusu vardır. Binanın alt katında hayvan barınağı ve dinlenme odaları, iki ahşap merdivenle çıkılan üst katında da yatak odaları mevcuttur.
Mudurnu Armutçular Konağı: 2006 yılında Turizm Bakanlığı tarafından restore edilen konak, güzelliği, eski yapılara örnek teşkil etmesi ile önemlidir.
BOLU EVLERİ
Mudurnu Evleri
Kentsel SİT alanı ilan edilen Mudurnu, eski Türk evleri bakımından önemli bir özelliğe sahiptir. Sivil mimari özellikleri açısından Göynük evlerine benzerlik gösteren ilçenin, tarihini ve kültürünü yansıtan bu evler korumaya alınmıştır. İlçede bulunan 165 adet konut ve 8 adet cami, çeşme, hamam olmak üzere toplam 173 adet mimari değeri yüksek yapı bulunmaktadır. Armutçular Konağı ise bu yapılar içinde öne çıkmaktadır.
Göynük Evleri
Kentsel SİT alanı ilan edilmiş bulunan Göynük, eski Türk evleri bakımından zengindir. Burada bulunan evler 20. yüzyıl başlarına aittir. Evlerin çatıları genellikle kırma çatı türünde olup, üzerleri yerli kiremitlerle örtülüdür.
Bazı evlerin oturma odalarında çeşitli motiflerle süslenmiş tavanlar bulunmaktadır. Evler, genellikle, zemin katlı bir veya iki katlı olarak inşa edilmiş olup, içten merdivenlidir. Evlerin önünde genellikle “hayat” adı verilen avlular da yer almaktadır.
KAPLICA ve HAMAMLAR
Bolu, kaplıcaları bakımından da şöhrete ulaşmış bir ilimizdir. Önemli kaplıcaları şunlardır;
Seben (Bolu) Kaplıcaları: Aladağların eteklerinde 44°C sıcaklıkta suyu olan kaplıcalar. Osmanlı devrinden beri kullanılmış bir sağlık ve şifa merkezidir. Modern bir termal oteli vardır. Bolu'ya 5 km uzaklıktadır. Siyatik, romatizma ve kalp hastalıklarına iyi gelir.
Babao Kaplıcaları: Mudurnu ilçesine 5 km uzaklıktadır. Türkiye'nin çeşitli yerlerinden pek çok kişi bu kaplıcalara gelmektedir. Vücuda zindelik verir.
Bağlum Kaplıcaları: Seben ilçesine 15 km uzaklıkta Kesenözü köyü yanındadır. Çok eski devirlerden beri kullanılmaktadır. Dağ ve kış sporlarına müsaittir. Sinir hastalıklarına faydalıdır.
Sarot Kaplıcaları: Mudurnu'ya 30 km uzaklıkta Sarot köyü yakınlarındadır. Romatizmaya iyi gelir.
Orta Hamam: 1388'de Yıldırım Bayezid Han tarafından Mimar Ömer bin İbrahim'e yaptırılmıştır. Çifte hamam şeklinde olup, sonradan tamirat görmüştür. İç mekânda zengin süsleme sahiptir. 1993 yılında restore edilmiş ve bugünkü şeklini almıştır. İl merkezindedir.
Süleyman Paşa Hamamı: Göynük ilçesinde bulunan hamam, 1335 – 1338 yıllarında Gazi Süleyman Paşa tarafından yaptırılmıştır. Çifte hamam olarak kesme taştan inşa edilen hamamın taşları ve iç mimarisi ender bulunan eserlerdendir.
Yıldırım Bayezid Hamamı: Mudurnu ilçesinde bulunan hamam, aynı adla anılan caminin yanındadır. Mimarı Ömer bin İbrahim olan hamam, aynı devirde yapılan hamamların en güzellerindendir. 1382’de yaptırılmıştır. Hamam taç kapısı ve kubbe geçişleriyle dikkat çekicidir.
Yıldırım Hamamı: Yeniçağa ilçesine bağlı Eskiçağa köyünde bulunmaktadır. 1388 yılında Bayezid adına yapılan hamam, mimari bakımdan önemli bir eserdir.